Van công nghiệp chính

Hồ Thanh Sơn Tác giả Hồ Thanh Sơn 19/05/2023 34 phút đọc

Van công nghiệp là một thành phần không thể thiếu trong quá trình vận hành các hệ thống đường ống công nghiệp. Chúng được sử dụng để kiểm soát lưu lượng chất lỏng, khí hoặc hơi đốt trong một đường ống trên một dây chuyền sản xuất hoặc công trình xây dựng. 

Van công nghiệp theo thứ tự từ trái sang phải: van cổng, van chặn, van bi, van bướm, van cửa
Van công nghiệp theo thứ tự từ trái sang phải: van cổng, van chặn, van bi, van bướm, van cửa

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu về các loại van công nghiệp thông dụng nhất, cách vận hành và xử lý các sự cố trong quá trình sử dụng van công nghiệp. Bạn đọc có thể là các chuyên gia về công nghiệp hoặc những người quan tâm và muốn tìm hiểu về van công nghiệp. Hãy cùng tìm hiểu và khám phá thế giới van công nghiệp qua bài viết này.

Các loại van công nghiệp thông dụng nhất

Van cửa, van cổng - loại van công nghiệp thứ nhất

Van cửa hay cổng là loại van công nghiệp được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp. Chúng có khả năng đóng dòng chảy khi chắn ngang qua toàn bộ dòng chảy và mở hoàn toàn thì cửa của chúng không nằm trong dòng chảy của vật chất. Nhờ điều này, sự sụt áp hay mất năng lượng khi vật chất đi qua van cửa, van cổng được hạn chế ở mức nhỏ nhất. 

ban-ve-van-cong-van-cua
Bản vẽ van cổng, van cửa

Các phần tử liên kết của loại van công nghiệp này liên kết với đường ống bằng mặt bích (thuộc loại phụ kiện đường ống) ở cả hai đầu. Van cửa van cổng và đường ống được nối với nhau bằng các bulông. Gioăng đệm được chèn vào giữa hai mặt bích của van và đường ống để sự kết nối có được độ kín cao. 
Ngoài ra, còn có các dạng nối khác giữa đường ống và thân van như mối nối lắp ghép ren, nối bằng then chốt và nối bằng phương pháp hàn gối đầu, kẹp nhanh clamp. Thiết kế cửa van công nghiệp này là phần dùng để điều chỉnh dòng chảy. Không sử dụng loại van cửa van cổng này vào mục đích điều tiết dòng chảy vì cửa van có xu hướng bị mài mòn nhiều hơn trong trường hợp dòng chảy dưới áp suất cao.
Một số loại van cửa chính gồm: 
- Cửa van, van cổng liền
- Cửa van gồm hai cánh song song
- Van cửa, van cổng có hai cửa song song
Van cửa được sử dụng trong các hệ thống có sự thay đổi nhiệt độ lớn, khi giãn nở đường ống tạo ra lực tác dụng rất lớn lên cửa van và có thể làm cho cửa van không thể chuyển động. Vì vậy, loại van cửa có hai cửa song song được sử dụng trong trường hợp này. 
Chúng ta cần chú ý đến sự mài mòn của cửa van và các phần tiếp xúc để đảm bảo độ kín của van cửa. Nếu như các tạp chất bị tắc kẹt hay lắng đọng trong đó, loại van cửa ghép nhiều  phần ghép lại với nhau sẽ không hoạt động hiệu quả.

Van hơi, van chặn, van cầu - loại van công nghiệp thứ hai

Van công nghiệp là một thiết bị điều tiết dòng chảy của chất lỏng hoặc khí trong quá trình sản xuất, xử lý hoặc vận chuyển. Trong đó, van hơi, van chặn, van cầu - Globe valve là loại van điều tiết thông dụng nhất. Dòng chảy khi qua van được chuyển hướng, tạo nên sự cuộn xoáy và áp suất của dòng chảy bị giảm. Khi vận hành van điều tiết, phần đáy của cửa van nằm song song với hướng của dòng chảy, giúp giảm mài mòn và đảm bảo độ kín. 

Ban-ve-van-dieu-tiet-van-hoi-van-cau-van-chan
Bản vẽ van điều tiết (van hơi, van cầu, van chặn)

Đối với van cửa, lực ma sát giữa vòng làm kín và van chỉ được chấm dứt khi van hơi van cầu van chặn được mở hoàn toàn, khi thực hiện quá trình đóng và mở van công nghiệp sẽ xảy ra sự mài mòn. Loại van điều tiết phù hợp hơn trong các công việc đòi hỏi vận hành thường xuyên. Các loại cửa van khác nhau được thiết kế để thích ứng với công việc đòi hỏi và đảm bảo độ kín. 

Để giảm mài mòn và đảm bảo vận hành ổn định, van điều tiết nên được lắp đặt theo hướng dòng chảy vật chất đi từ phần dưới của cửa van lên và với đĩa van van hơi van cầu van chặn nhiều thành phần hoặc cửa van và vòng làm kín cùng được chế tạo bằng kim loại, giúp đảm bảo độ kín khi có tạp chất rắn lắng đọng.

Van nút - loại van công nghiệp thứ ba

Van nút là một loại van công nghiệp được thiết kế để điều chỉnh dòng chảy bằng cách vặn tay quay để điều chỉnh vị trí cửa van. Cửa van nút được chế tạo bằng kim loại và có khe hở xuyên suốt cửa van cho dòng chảy đi qua. Khi vặn tay quay một góc 90 độ, ta có thể đóng hoặc mở hoàn toàn van. Loại van này có độ đóng mở nhanh hơn so với van cửa. Khi ở vị trí điều tiết, dòng chảy qua van công nghiệp sẽ tạo xoáy và xảy ra sự sụt áp. 

ban-ve-van-nut
Bản vẽ van nút

Van nút không được dùng cho mục đích điều chỉnh dòng chảy vì khi nó ở vị trí điều tiết thì cửa van sẽ bị mài mòn không đồng đều. Một vài loại van nút có thiết kế lỗ dầu bôi trơn ở phía trên để giảm độ ma sát giữa cửa van và thân van. Van nút cũng có thể được chế tạo có nhiều khe hở để sử dụng như một thiết bị phân chia dòng chảy. Điều này tiết kiệm được chi phí và làm dễ dàng hơn trong vận hành van công nghiệp.

Van bi - loại van công nghiệp thứ tư

Van bi là một loại van công nghiệp có thiết kế và quá trình vận hành tương tự như van nút. Tuy nhiên, phần điều chỉnh dòng chảy của van bi có cấu tạo tròn và có lỗ cho vật chất đi qua. Bi được giữ chặt giữa hai vòng làm kín và tay quay được lắp ở đầu trên của cần van. 

Khi vặn tay quay một góc 90 độ thì van bi sẽ ở vị trí đóng hoặc vị trí mở. Van bi cũng là loại đóng mở nhanh, độ trơn và vận hành được dễ dàng hơn van nút, giảm lực ma sát giữa bi và các vòng làm kín khi vận hành nên không cần tới sự bôi trơn.

Thiet-ke-cua-van-bi-nhin-tuong-tu-van-nut
Thiết kế của van bi nhìn tương tự van nút

Van bi cũng có thể được chế tạo để dẫn dòng chảy theo nhiều hướng và đổi hướng đi của dòng chảy. Loại này chỉ có độ cản trở dòng chảy nhỏ, giảm sự sụt áp và hiện tượng tạo xoáy khi dòng chảy qua van Xuất phát từ đặc điểm này, van bi thường không dùng để điều chỉnh dòng chảy. 

Tuy nhiên, nếu van bi được thiết kế đặc biệt với cửa van thuộc loại tấm kim loại liền và chỉ tiếp xúc với vòng làm kín khi nó ở vị trí đóng hoàn toàn, nó có thể dùng để điều tiết dòng chảy mà không xảy ra sự mài mòn không đồng đều. Van bi là một trong những sản phẩm chất lượng cao được cung cấp bởi các thương hiệu van công nghiệp nổi tiếng như Thanh Sơn, Tsingshan, Inox Men, Valve Men, Donjoy và Yuanan…

Van bướm - loại van công nghiệp thứ năm

Van bướm là một loại van công nghiệp đóng mở nhanh và phù hợp cho quá trình điều tiết dòng chảy. Với cửa van là một tấm kim loại liền có thể xoay 90 độ trong chu vi vòng làm kín, tỷ lệ dòng chảy có thể được điều chỉnh bằng cách thay đổi góc xoay của cửa van. 

hinh-ve-van-buom-giong-nhu-canh-buom
Hình vẽ van bướm giống như cánh bướm

Van bướm giảm thiểu độ cản trở dòng chảy do sự tạo xoáy và sụt áp khi dòng chảy đi qua van là rất nhỏ. Nếu van bướm được mở một phần, dòng chảy được phân chia đồng đều qua cửa van và vòng làm kín. Điều này giúp van bướm có thể được sử dụng cho quá trình điều tiết dòng chảy. 

Tuy nhiên, khi van bướm ở vị trí điều tiết, phải chốt nó lại tại vị trí đó vì áp suất của dòng chảy có xu hướng đưa cửa van về vị trí đóng hay mở hoàn toàn. Van bướm có thể được vận hành bằng tay quay hay tay vặn và đều cần có thang chỉ vị trí của cửa van trong vận hành van công nghiệp. 

Van màng - loại van công nghiệp thứ sáu

Van màng là loại van công nghiệp được thiết kế với một màng ngăn bằng chất dẻo có đàn hồi để điều chỉnh dòng chảy vật chất. Chất liệu màng ngăn này có chốt nối với chốt đẩy, và chốt đẩy này chuyển động lên xuống nhờ cần van. Khi chốt đẩy được hạ xuống, nó sẽ nén màng ngăn chặt vào vòng làm kín, và dòng chảy qua van sẽ chấm dứt. Ngược lại, khi chốt đẩy được kéo lên, màng ngăn sẽ chuyển động theo và bắt đầu có dòng chảy chất lỏng đi qua van. 
Loại van công nghiệp này có thể dùng cho cả hai mục đích là đóng và mở dòng chảy cũng như điều tiết. Màng ngăn hoạt động như một màng làm kín để điều chỉnh dòng chảy do sự tiếp xúc của nó với phần chuyển động của van màng. Thường được sử dụng đối với các vật chất có tính ăn mòn hoặc đối với các chất cần có độ sạch cao. 
 

cau-tao-van-mang-mat-bich
Cấu tạo van màng mặt bích

Khi vận hành loại van công nghiệp này, cần lưu ý không tác động những lực quá mạnh lúc đóng van, vì điều này có thể làm kẹt màng ngăn ở trong vòng làm kín và gây hư hại màng ngăn. 
Với tính năng kiểm soát dòng chảy hiệu quả, van màng là thiết bị van công nghiệp không thể thiếu trong các hệ thống dẫn động chất lỏng.

Van một chiều - loại van công nghiệp thứ bảy

Van một chiều là một loại van công nghiệp được sử dụng trong các hệ thống đường ống công nghiệp. Loại van này chỉ có một phần chuyển động, cửa van được gắn liền với thân van bởi một trục bản lề. Cửa van tự do di chuyển. Khi không có dòng chảy đi qua van, thì cửa van ở vị trí đóng do khối lượng của nó. 
Trong loại van công nghiệp này, hướng đi của dòng chảy tương tự như trong van điều tiết. Khi có dòng chảy từ A sang B, lực của dòng chảy sẽ nâng cửa van lên. Khi không có dòng chảy đi qua thì cửa van sẽ tự động hạ xuống vị trí đóng ăn khớp với vòng làm kín do tỷ trọng của nó. Tuy nhiên, loại van một chiều này chỉ hoạt động một cách chính xác khi nó được lắp đặt ở vị trí nằm ngang. Do vậy, nó còn được gọi là van một chiều công nghiệp ngang.

cau-tao-van-mot-chieu-la-lat-noi-bich
Cấu tạo van một chiều lá lật nối bích

Còn loại van một chiều dạng viên bi, có thể được lắp đặt để hoạt động ở vị trí đứng. Khi có dòng chảy, áp suất hay lực của dòng chảy sẽ nâng viên bi lên khỏi vòng làm kín. Khi không có dòng chảy nữa thì nó sẽ ở lại vị trí đóng nhờ tỷ trọng. Loại van công nghiệp này có hai kiểu thiết kế để hoạt động ở vị trí nằm ngang và vị trí thẳng đứng.
Loại van công nghiệp một chiều có thể ngăn cản chất lỏng chảy ngược trở lại trong hệ thống đường ống. Nó được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống xử lý nước thải, điều hòa không khí, và trong các hệ thống cấp nước và xử lý vật liệu.
Với thiết kế đơn giản và tính năng hiệu quả, van một chiều là một trong những loại van công nghiệp được ưa chuộng nhất trong các ứng dụng công nghiệp hiện nay. 

Van an toàn - loại van công nghiệp thứ tám

Van an toàn là van công nghiệp, một thiết bị quan trọng trong các hệ thống công nghiệp. Chúng được sử dụng để tự động xả khí, hơi từ trong lò hơi, bồn chứa áp suất hoặc những hệ thống khác khi áp suất hoặc nhiệt độ vượt quá giới hạn cho phép đã được cài đặt trước đó. Thông thường, chúng được gọi là van xả áp suất hoặc van xả áp suất và nhiệt độ. 

van-an-toan-lo-xo-tieu-chuan-asme-va-van-an-toan-tieu-chuan-din
Van an toàn lò xo tiêu chuẩn ASME và van an toàn tiêu chuẩn DIN

Điều này đảm bảo rằng hệ thống sẽ không bị hư hỏng do áp suất quá lớn hoặc quá nhiệt, và giúp giảm thiểu nguy cơ tai nạn hoặc thiệt hại. Van an toàn có thể có nhiều kiểu dáng và kích thước khác nhau để phù hợp với từng loại hệ thống và yêu cầu. 
Để đảm bảo tối đa tính an toàn của hệ thống, rất quan trọng để chọn và sử dụng đúng loại van công nghiệp an toàn phù hợp với yêu cầu và hoạt động của hệ thống. Ngoài ra, việc bảo trì và kiểm tra định kỳ van an toàn cũng rất quan trọng để đảm bảo chức năng hoạt động hiệu quả và độ tin cậy của hệ thống. 
Vì vậy, việc được sử dụng các loại van an toàn chất lượng và đảm bảo quy trình lắp đặt, bảo trì và sử dụng đúng cách là cực kỳ quan trọng trong các hệ thống công nghiệp, giúp giảm thiểu nguy cơ tai nạn, bảo vệ tài sản và chất lượng sản phẩm. 

Van điều khiển - loại van công nghiệp thứ chín

Van điều khiển là loại van công nghiệp tự động điều chỉnh vị trí cửa van thông qua thiết bị điều khiển. Cơ cấu dẫn động là thiết bị dùng để dẫn động cần van ứng với tín hiệu phát ra từ thiết bị điều khiển. Thiết bị điều khiển sử dụng năng lượng không khí nén, áp suất thủy lực hay năng lượng điện để truyền tín hiệu tới cơ cấu dẫn động. Cơ cấu định vị là thiết bị trợ giúp cho cơ cấu dẫn động di chuyển cần van công nghiệp vào đúng vị trí. 
Các kiểu thân van bao gồm van một cửa và van hai cửa. Van hai cửa có lợi thế là lưu lượng dòng chảy qua van lớn hơn loại một cửa. Các loại cơ cấu dẫn động bao gồm cơ cấu dẫn động bằng khí, bằng điện và bằng thủy lực. Van công nghiệp này được sử dụng tại những vị trí đòi hỏi phải có sự điều khiển tự động. Cơ cấu dẫn động sử dụng khí nén để di chuyển cần van điều khiển. 

mo-ta-chi-tiet-ve-mot-chiec-van-dieu-khien-tuyen-tinh
Mô tả chi tiết về một chiếc van điều khiển tuyến tính

Cơ cấu dẫn động bằng điện sử dụng từ trường điện để kéo lõi sắt và van chỉ dùng để đóng hoặc mở dòng chảy. Cơ cấu dẫn động bằng thủy lực sử dụng áp suất của chất lỏng để di chuyển vị trí cửa van công nghiệp. Tùy vào yêu cầu sử dụng thông số kỹ thuật của công việc mà người sử dụng có thể lựa chọn cơ cấu dẫn động phù hợp.

Vận hành van công nghiệp

Vận hành van công nghiệp là một quá trình quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động của hệ thống đường ống. Các van lớn thường rất khó vận hành bằng tay nên người ta lắp motor để vận hành một cách dễ dàng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, motor không thể được lắp ở vị trí van công nghiệp. Khi đó, tay quay được thiết kế như một bánh xe truyền động. Việc này giúp khắc phục khó khăn khi van được lắp đặt ở những vị trí quá cao hoặc khó tiếp cận. 
Các van công nghiệp thường được chế tạo để sử dụng trong nhiều năm mà không có trục trặc xảy ra. Việc đóng và mở van phải thực hiện một cách từ từ để tránh xảy ra sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và áp suất trong đường ống. Nếu thay đổi vị trí của van quá nhanh, sẽ xảy ra sự giãn nở đột ngột của đường ống và các ứng lực giãn nở ở mối nối giữa van và đường ống cũng tăng lên đột ngột.

Các van loại nào đòi hỏi phải sử dụng choòng van công nghiệp, chúng ta cần chọn choòng van đúng kích cỡ và đứng theo hướng kéo choòng van về phía bản thân để tránh bị ngã hoặc làm gãy tay quay hoặc cần van. Ngoài ra, các vật liệu bịt kín, các bộ phận ren cần vá hoặc bôi trơn định kỳ để đảm bảo vận hành van luôn được thuận tiện và giảm thiểu sự rò rỉ. Chúng ta cần luôn bảo trì và kiểm tra hệ thống đường ống và van để đảm bảo hoạt động của các thiết bị được ổn định và không gây hư hại hoặc nguy hiểm cho hệ thống.

Xử lý sự cố van công nghiệp

Đa số công nhân vận hành van công nghiệp không có khả năng sửa chữa các hư hỏng của van, nhưng họ phải xác định được nguyên nhân hư hỏng để báo cho đội sửa chữa biết. Điều này đòi hỏi họ phải có kỹ năng trong việc phát hiện ra các nguyên nhân gây ra hư hỏng.
Các hư hỏng ở van vận hành bằng tay thường dễ dàng xác định được như gãy tay quay, trật khớp ren. Nếu như các cơ cấu này vẫn hoạt động tốt mà ta vẫn không thể đóng hay mở van được thì có nghĩa là đã hư hỏng ở phần trong van công nghiệp.
Đối với van một chiều thường không có các hư hỏng ở phía ngoài. Do vậy khi van công nghiệp một chiều không ngăn được dòng chảy ngược trở lại có nghĩa là van đã hư hỏng ở phía trong.
Đối với các van điều khiển thì thường khó khăn hơn trong việc xác định các nguyên nhân hư hỏng. Nếu như van điều khiển bị hư hỏng thì việc đầu tiên là phải kiểm tra tín hiệu từ thiết bị điều khiển truyền tới cơ cấu dẫn động, nếu như tín hiệu vẫn đúng thì nguyên nhân gây ra hư hỏng có thể ở thiết bị điều khiển.
Đôi khi các tín hiệu từ thiết bị điều khiển tới cơ cấu dẫn động bị rối lọan do rò rỉ, tắc ở giữa đường nối giữa hai thành phần này. Vì vậy ta nói rằng van công nghiệp điều khiển có thể bị hư hỏng trong hệ thống truyền tín hiệu. Hầu hết các van điều khiển có gắn bộ phận xác định vị trí của van công nghiệp.
Khi nhìn vào bộ phận xác định vị trí van van công nghiệp ta có thể biết được vị trí của van. Giả sử như thiết bị điều khiển đang truyền tín hiệu để đóng van nhưng ta vẩn nghe thấy tiếng của dòng chảy đi qua van, nếu bộ phận xác định vị trí chỉ van đã ở vị trí đóng thì ta có thể biết được là hư hỏng đã xảy ra ở phía trong thân van.

bao-duong-van-an-toan-tai-nha-may
Bảo dưỡng van an toàn tại nhà máy

Điều này cũng có thể xác định được là van công nghiệp bị tắc hay vòng làm kín đã bị mài mòi quá nhiều.
Nhưng nếu bộ phận xác định vị trí chỉ van ở vị trí mở thì hư hỏng có thể ở những bộ phận khác nhau, ví dụ như cần van có thể bị kẹt ở nắp khoang bịt kín nên van công nghiệp không thể đóng lại được. Một khả năng nữa là cơ cấu dẫn động không làm việc một cách hoàn hảo, nếu như màng ngăn trong cơ cấu dẫn động bằng khí bị rách hay bị thủng thì nó sẽ không hoạt động khi có sự thay đổi áp suất khí nén. 

Trong cơ cấu dẫn động bằng điện và bằng motor thì việc quân dây bị cháy cũng là một nguyên nhân gây hư hỏng cơ cấu dẫn động. Các trục trặc đối với cơ cấu dẫn động bằng thủy lực thường là chất lỏng bị rò rỉ, piston bị kẹt trong xilanh hay piston bị thủng.
Nếu như van công nghiệp có cơ cấu định vị để trợ giúp cho sự di chuyển của cần van thì ta phải kiểm tra cả thiết bị này. Điều này được thực hiện bằng cách kiểm tra các tín hiệu đầu vào và đầu ra của cơ cấu định vị.
Đối với van điều khiển khi bị hư hỏng ta thường bắt đầu kiểm tra ở thiết bị điều khiển rồi sau đó xuống những phần phía dưới của van.

Mua van công nghiệp ở đâu

Mua van công nghiệp trực tiếp từ nước ngoài

Khi cần mua van công nghiệp, nhiều người có xu hướng tự mua từ nước ngoài nhưng điều này đưa ra nhiều rủi ro. Việc giao tiếp bằng ngôn ngữ khác sẽ gây khó khăn cho quy trình đánh giá năng lực của nhà sản xuất. Bên cạnh đó, sự lừa đảo trong việc mua hàng trực tuyến cũng được đánh giá là rất phổ biến và có thể dẫn đến việc bị lừa tiền đặt cọc. Do đó, mua hàng trong nước từ các nhà cung cấp uy tín được xem là tin cậy hơn.

Mua van công nghiệp trực tiếp từ đối tác trong nước

Các đại diện trong nước như Valve Men, Inox Men, Donjoy, Yuanan, Thanh Sơn,... đều là những nhà cung cấp uy tín, có cơ sở vật chất, địa điểm kinh doanh và lịch sử kinh doanh đáng tin cậy. Những doanh nghiệp này cũng có thể áp dụng các biện pháp luật pháp cần thiết để giải quyết bất kỳ tranh chấp nào. 

Ngoài ra, việc mua hàng van công nghiệp từ các nhà cung cấp trong nước còn có giá thành thấp hơn rất nhiều so với mua trực tiếp từ nước ngoài. Bởi vì, giá của những đại diện trong nước là giá nhà máy, không chịu chi phí chung của nhà máy. Những giá nhà máy này được áp dụng do số lượng và doanh số lớn chứ không phải mua theo đơn hàng lẻ như của các nhà mua hàng khác.
Nếu bạn muốn mua van công nghiệp, hãy bỏ qua việc tự mua hàng từ nước ngoài và chọn mua từ các nhà cung cấp trong nước uy tín như Valve Men, Inox Men, Donjoy, Yuanan, Thanh Sơn,... để đảm bảo sự an toàn và hiệu quả cho công việc của bạn.

Nếu còn thắc mắc, cần tư vấn miễn phí, hãy liên hệ với các chuyên gia đầu ngành về hệ thống đường ống để được tư vấn miễn phí về van công nghiệp! Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ và tận hưởng hạnh phúc cho đi!

 

Hồ Thanh Sơn
Tác giả Hồ Thanh Sơn Admin

Chuyên gia về hệ thống đường ống 9 năm kinh nghiệp với các công ty đa quốc gia!

Bài viết tiếp theo

Inox 304 mờ

Inox 304 mờ
Viết bình luận
Thêm bình luận

2 Bình luận

T
Văn Tiến

nên chi tiết hơn chút, thanks

Trả lời
13:45 20/05/2023
S
Hồ Thanh Sơn
Quản trị viên
cám ơn a, e sẽ cố gắng đáp ứng nhu cầu độc giả
Trả lời
13:56 20/05/2023
Popup image default

Bài viết liên quan

Thông báo

Bạn cần hỗ trợ?